รูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเรื่องการกินยาเม็ดบำรุงเลือดในหญิงตั้งครรภ์และ หญิงให้นมบุตร

เรื่อง รูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเรื่องการกินยาเม็ดบ ารุงเลือดในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร

ผู้จัดทำ งานฝากครรภ์-คลินิกนมแม่
การบ่งชี้ความรู้

การกินยาเม็ดบ่ารุงเลือดสม่่าเสมอทุกวันของหญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตรเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์
หนึ่งของโภชนาการที่ดีตามแนวทางการขับเคลื่อนมหัศจรรย์ 1000 วันแรกของชีวิตคือ ตั้งแต่ปฏิสนธิจนถึงอายุ 2 ปี
ซึ่งเป็นช่วงที่โครงสร้างสมองมีการพัฒนาสูงสุดทั้งการสร้างเซลล์สมองและการเชื่อมโยงระหว่างเซลล์สมอง
ท่าให้เด็กมีความสามารถในการเรียนรู้จดจ่า อีกทั้งยังเป็นช่วงการสร้างอวัยวะต่างๆ
ส่งผลต่อระบบภูมิต้านทาน โรค ระบบเผาผลาญทางด้านอาหารของร่างกายให้สมบูรณ์1
เป็นการส่งเสริมให้ประชาชนมีสุขภาพดีตั้งแต่อยู่ ในครรภ์ตามเป้าหมายของแผนยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี
ด้านสาธารณสุข ที่ว่า “ประชาชนมีสุขภาพดี เจ้าหน้าที่มีความสุข ระบบสุขภาพยั่งยืน”
จากการเก็บข้อมูลการกินยาเม็ดบ่ารุงเลือดในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร เดือนตุลาคมถึงเดือน ธันวาคม
2561 พบว่า หญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตรกินยาเม็ดบ่ารุงเลือดสม่่าเสมอทุกวันต่่ากว่าเกณฑ์ร้อย ละ
76.6 และ 44.2 ตามล่าดับ ทีมฝากครรภ์-คลินิกนมแม่ได้ร่วมกันทบทวนสาเหตุพบว่าหญิงตั้งครรภ์และ
หญิงให้นมบุตรส่วนใหญ่ลืมกินยาร้อยละ 56.2 และ 40.6 ตามล่าดับ หากหญิงตั้งครรภ์ไม่ได้กินยาเม็ดบ่ารุง
เลือดสม่่าเสมอทุกวันจะเกิดผลกระทบต่อมารดาและลูกได้ เช่น มารดามีภาวะซีด ร่างกายอ่อนแอ ติดเชื้อง่าย
คลอดก่อนก่าหนด ตกเลือดหลังคลอด ส่วนลูกแรกเกิดน้่าหนักตัวน้อย ซีด พิการ
หรือเสียชีวิตตั้งแต่ในครรภ์ได้ ส่วนหญิงที่ให้นมบุตรอาจมีปัญหาขาดธาตุเหล็ก คือ ซีด
มีอาการอ่อนเพลียง่าย ซึมเศร้า และปริมาณน้่านมแม่ จะลดลง
จึงจ่าเป็นต้องส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ระดับบุคคล ด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
และจัดปัจจัยแวดล้อมที่เอื้อเพื่อเพิ่มความรอบรู้ด้านสุขภาพและมีพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้อง จากการสอบถาม
ความต้องการสื่อให้ความรู้ของผู้รับบริการ ผู้รับบริการส่วนใหญ่ต้องการสื่อรูปภาพ infographic
ข้อความสั้นๆ ร้อยละ 43.4 แผ่นพับความรู้ ร้อยละ 35.8 ภาพพลิก บอร์ด ร้อยละ 9.4 วิดีโอสั้นๆ ร้อยละ
77.4 แนะน่าตัว
ต่อตัว ร้อยละ 37.7 และให้ความรู้แบบกลุ่ม ร้อยละ 32.1
งานฝากครรภ์-คลินิกนมแม่ เป็นหนึ่งหน่วยงานที่มีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนไทยทุกกลุ่ม
วัยสร้างคนไทย 4.0 เริ่มตั้งแต่ 1,000 วันแรกของชีวิต
และเห็นความส่าคัญของการกินยาเม็ดบ่ารุงเลือดที่มีผล ต่อมารดาและทารก
จึงร่วมกันจัดท่ารูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเรื่องการกินยาเม็ดบ่ารุงเลือด
ในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตรเพื่อออกแบบรูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเรื่องการกินยาเม็ด
บ่ารุงเลือดในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตรที่มารับบริการที่ศูนย์อนามัยที่ 3

การสร้างและแสวงหาความรู้
งานฝากครรภ์-คลินิกนมแม่ ได้ร่วมกันทบทวนความรู้เกี่ยวกับการส่งเสริมการกินยาเม็ดบ่ารุงเลือดใน
หญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตรจากหนังสือคู่มือ บทความวารสาร งานวิจัย วิทยานิพนธ์ เว็บไซด์ต่างๆ และ
ข้อมูลจากการแลกเปลี่ยนประสบการณ์เกี่ยวกับการให้บริการการส่งเสริมการกินยาเม็ดบ่ารุงเลือดของ
เจ้าหน้าที่ในหน่วยงานและประสบการณ์การกินยาเม็ดบ่ารุงเลือดในขณะตั้งครรภ์และหลังคลอดจากเจ้าหน้าที่
และผู้รับบริการที่มารับบริการที่แผนกฝากครรภ์-คลินิกนมแม่ สรุปเนื้อหาได้ดังนี้